در نظریه، نهادینهسازی ارزشها به سه اصل بنیادین ارتباط با خدا، ارتباط با امام زمان (عج)، و ارتباط با خود متکی است. این اصول سهگانه به عنوان زیربنای ساختار اخلاقی و معنوی فرد در جهت رشد و تعالی تعریف میشوند. در ادامه، این اصول به تفصیل شرح داده میشوند:
۱. ارتباط با خداوند (توحید و عبودیت)
ارتباط با خداوند محور اساسی برای نهادینهسازی ارزشها و دستیابی به آرامش درونی و هدفمندی است.
مؤلفههای اصلی:
- شناخت خداوند: از طریق ذکر ویادخدا درهمه حال، تفکر در آیات قرآن، نشانههای طبیعت، و مطالعه صفات الهی، رابطهای عمیق و آگاهانه با خداوند برقرار میشود.
- توحید عملی: پذیرش اینکه تمام اعمال باید برای خداوند باشد و اراده انسان در مسیر رضایت او قرار گیرد.
- عبادت و بندگی: اعمال عبادی مانند نماز اول وقت، روزه، و دعا، فرد را به خداوند نزدیکتر میکند و زمینهساز تقویت اراده و ارزشها میشود.
- توکل و تسلیم: اعتماد به خداوند در تصمیمگیریها و مشکلات، انسان را از استرس و ضعف اراده دور میکند.
راهکارها:
- آموزش ارزش دعا و عبادت.
- تمرین روزانه ذکرهایی مانند “یا الله” و “بسمالله”.
- برگزاری جلسات تدبر در قرآن.
۲. ارتباط با امام زمان (عج) (ولایت و امید)
ارتباط با امام زمان (عج)، به عنوان واسطه فیض الهی، ستون دوم در نهادینهسازی ارزشها است و به زندگی فرد معنا و جهت میبخشد.
مؤلفههای اصلی:
- معرفت و شناخت امام: فهم مقام و جایگاه امام زمان (عج) و آگاهی از نقش ایشان در هدایت بشریت.
- انتظار سازنده: انتظار ظهور امام زمان (عج) به عنوان محرکی برای خودسازی و تلاش در مسیر اصلاح جامعه.
- ارتباط وتوسل روزانه با امام زمان عج و طلب کمک: باور به اینکه امام زمان (عج) ناظر بر اعمال ما است و توسل به ایشان میتواند در مواجهه با سختیها راه گشا بوده و قدرت بخش باشد.
- بیعت با امام: پایبندی به اصول اخلاقی و ارزشهای اسلامی به عنوان نوعی بیعت معنوی با امام والگو گیری.
راهکارها:
- خواندن “دعای عهد” هر روز صبح وارتباط روزانه باامام عج ولو به ذکرسلام درسه وعده صبح،ظهر ،شب هنگام خواب .
- ایجاد حس حضور امام زمان (عج) از طریق ذکر “السلام علیک یا صاحب الزمان”.
- مطالعه داستانها و روایات درباره ارتباط با امام.
- برنامههای گروهی مانند نامهنویسی به امام زمان (عج).
۳. ارتباط با خود (خودشناسی و خودسازی)
ارتباط با خود و خودیابی درپرتو نورالهی و ارتباط باامام زمان عج ویافتن خویش به معنای شناخت نقاط قوت و ضعف درونی، پذیرش مسئولیت و تلاش برای رسیدن به بهترین نسخه از خویشتن است.
مؤلفههای اصلی:
- خودشناسی: شناخت تواناییها، ضعفها و رسالت فردی در زندگی.
- خودسازی: تلاش برای اصلاح رفتارها، کنترل نفس و تقویت اراده.
- خودارزیابی: بررسی مداوم اعمال و افکار برای اطمینان از حرکت در مسیر درست.
- تعادل در نیازها: اولویتبندی نیازهای جسمی، روحی و معنوی برای دستیابی به رشد متوازن.
راهکارها:
- تمرین روزانه تفکر و تأمل در اعمال.
- آموزش مهارتهای خودکنترلی مثل مدیریت زمان و کنترل احساسات.
- ایجاد اهداف کوتاهمدت و بلندمدت برای رشد فردی.
- تمرین “نه گفتن” به خواستههای نادرست نفس.
نتیجهگیری
ارتباط با خدا، ارتباط با امام زمان (عج)، و ارتباط با خود سه رکن اصلی در نظریههای استاد رضا فرهادیان برای نهادینهسازی ارزشها هستند. این اصول، انسان را به سوی کمال هدایت کرده و زمینهساز تعالی فردی، اجتماعی و معنوی میشوند. آموزش و تمرین این اصول به صورت مداوم، موجب شکلگیری شخصیت متعهد و خودیابی وپیدانمودن هویت واقعی خویش و اخلاقمحور درخود و دانشآموزان و جامعه خواهد شد.